Etiket:

BYZANTİON

Koleksiyon
Eis tēn Polin, fakat Şehir Nerede: Konstantios’un İstanbul’u

tarafından Zeynep Burcu Kantemir Mayıs 11, 2020Mayıs 11, 2020

Mayıs 11, 2020Mayıs 11, 2020

İstanbul’un coğrafi konumlandırılışı, her zaman bugün bildiğimiz şekilde değildi. 28° doğu meridyeninin Konstantinopolis’in tarihsel merkezi olan Milion‘un üzerinden geçişi ancak bir asırdan biraz daha…

İlkbahar geldi, geçiyor, çoğumuz evlerimizde, bir kısmımız balkonlarımızda, en şanslılarımız bahçelerde baharı hissetmeye çalışıyor—oysa bir zamanlar İstanbullular baharı bostanlarda geçirirdi. Bostancılık için en önemli kaynaklardan biri ise Revnak-ı Bostan’dı [Bostanın Göz Alıcı Güzelliği]. 1594-95 tarihinde yazılmış eser, yazarının Edirne yakınlarında aldığı bahçeyi anlatmasıyla başlar. İsimsiz yazar bahçeyi temizlemiş, meyve ve çiçeklerle süslemiştir, şimdi sıra bunları nasıl yaptığını okurlarıyla paylaşmaya, meyve ve çiçeklerin nasıl yetiştirileceği ve korunacağı hakkındaki bilgi ve tecrübelerini başkalarına aktarmaya gelmiştir. Kitap ağaç dikimi, budama, bitki hastalıkları ve ilaçları, bostan ve fesleğenlerin bakımı, meyve yetiştirme ve saklamakla ilgili bölümlerden oluşur. Suna ve İnan Kıraç Vakfı Elyazması Koleksiyonu’ndaki nüsha, 2 Şubat 1689 günü istinsah edilmiştir.
İstanbul bir metropolis olarak her daim başka coğrafyaların tarımsal üretimine muhtaç kalmış olsa da, bu kadim başkentte yüzyıllar boyunca kentsel tarım, meyve ve sebzecilik çok yoğun biçimde yapılmış, özellikle sur kenarlarında ve dere boylarında bulunan bostanlar, kentlinin taze sebze-meyve ihtiyacını önemli ölçüde karşılamıştı. On dokuzuncu yüzyıldan itibaren hızlanan kentleşme, mekân kullanım önceliklerinin değişmesi, su yataklarının doldurulması ve rantın artmasıyla bostanlar kentin asli unsuru olma özelliklerini kaybetti. Bu kültürün son izlerinin de kent peyzajından silinmemesi için mücadeleler devam ediyor.
Bu ilkbaharı evden pek çıkmadan geçiriyor olabiliriz, ama belki bu bizi yeniden daha bağlı, bahçeli, bostanlı kentlerde yaşamak, böyle kentleri hayal etmek ve planlamak için motive eder—ne de olsa hayal etmek için en güzel zaman, bahar ayları!
Görsel künyeleri
1- Revnak-ı bostan der ilm-i felahatname, 1594-1595. İstinsah: 2 Şubat 1689.
2-Topkapı Surları ve yanında bostanlar, 1880. Fotoğraf: Sebah & Joaillier.
3-Yedikule’de bostan kuyusu, 1890’lar. Fotoğraf: M. Iranian.
4-Okmeydanı Okçular Tekkesi ve bostanı, 1930’lar.
5-Fotoğrafçı Selahattin Giz (önde) ve bir kişi, Maçka sırtlarında. Aşağıda bostanlar gözüküyor, 1930’lar.

istanbul_arastirmalari Insagram

Önümüzde uzun sokağa çıkma kısıtlamaları var. Size eğlenceli bir aktivite öneriyoruz:
"Şifalı Sayfalar" atölyesini evde pratik bir biçimde uygulayabilmeniz için adım adım paylaşıyoruz. Doğal mürekkepler için marketlerde bulabileceğiniz sebze ve meyveleri kullanabilirsiniz. Dondurulmuş olarak alabileceğiniz böğürtlen ve karadut, bir çorba kaşığı zerdeçal tozu ve kırmızı lahana ile bir çok renk elde edebilirsiniz.

1- Dondurulmuş vişne ve böğürtlen gibi meyvelerin üzerini kaplayacak şekilde su koyup ocakta kaynatın. Kaynama aşamasına gelince ocağın altını kapatın. Bu aşamada renginizi zaten çıkarmış olacaksınız.
2- Daha yoğun bir kıvam ve renk için kaynamış meyveleri el blenderından geçirmeniz yeterli olacaktır. Dilerseniz bu aşamada bir tel süzgeç ya da kahve filtresi yardımıyla renklerinizi çok daha pürüzsüz ve akıcı bir hale getirebilirsiniz. Posalı ve kağıt üzerinde tortu bırakabilecek bir kıvam tercih ediyorsanız, süzmeden de kullanabilirsiniz.
3 ve 4- Vişne, böğürtlen, zerdeçal ve kırmızı lahana ile çıkaracağınız renk paleti 4 temel malzeme kullansanız da size aslında 7 farklı renk olanağı çıkaracaktır.
5- Vişne ve böğürtlen gibi asidik meyvelere bazik karbonat eklediğinizde renklerin koyu griye kadar koyulaşıp, renk değiştirdiğini izleyeceksiniz. Aynı işlemi kırmızı lahanayı kaynattığınız suya uyguladığnızda da, mavi renk elde edeceksiniz.
6- Bir yazmanın meydana gelmesindeki cetvelkeşin görevi sayfanın sınırlarını ve şemalarını belirlemektir. Siz de kompozisyonunuzun başladığı ve biteceği yerleri, üzerindeki botanik veya grafik desenleri şablonlar ve çeşitli cetveller yardımıyla belirleyebilirsiniz.
7- Eczanelerden kolaylıkla bulabileceğiniz damlalıklar yardımıyla mürekkepleriniz her ne kadar sulu olsa da kağıt üzerinde net ve temiz çizgiler çizmeniz mümkün olacaktır.
8- Kağıt bantlardan yardım alarak mürekkeplerin dağılmasını ve sızıntıları engelleyebilirsiniz. Aslında bu doğal mürekkeplerin en cazip kısmı birbirlerine karıştıkça renk değiştirip yepyeni renk paletleri ortaya çıkarmalarıdır.

Hazırladıklarınızı siz de #HafızaiBeşer etiketiyle paylaşmayı unutmayın!
@birnur.temel @milk.ist katkılarıyla