Denizler Altında Yüzlerce Kitap

İngiliz Kaşif Sir John Franklin 1845’te HMS Terror ve HMS Erebus gemileriyle bir Kuzey Kutbu keşif yolculuğuna çıktı. Fakat Kanada Kutupları’ndaki Victoria Boğazı’nda iki geminin de çevresi buzla çevrildi, ve Franklin ile 128 adamından kurtulan olmadı. Franklin’in keşif yolculuğuna çıktığı HMS Terror ve HMS Erebus gemileri’nde toplamda 1,700 kitabı barındıran birer kütüphane de bulunuyordu. Hatta Franklin her gemiye özel olarak birer kitaplık yaptırmıştı. Her mürettebat üyesine birer dua kitabı verildiği de kayıtlardan biliniyor. Bunun yanında Inuit dili kitapları ve daha önceki Kutup keşif gezilerine dair kitapları da yanlarına aldıkları biliniyor. Gemideki yardımcı cerrah olan Harry Goodsir de aynı zamanda gemilerin kütüphanecisi olarak görev yapıyordu. 1859’da Franklin ve gemilerini arama ve kurtarma operasyonu için bölgeye giden Francis McClintock de, mürettebat için kitapların önemini gösteren bir keşifte bulundu. McClintock ve ekibinin rastgeldiği bir cankurtaran botu içinde kişisel eşyalarıyla birlikte iki iskelet bulunuyordu. Bu eşyalar arasında 5-6 adet kitap da vardı. Bölgede yaşayan Inuitlerin de gemiden kurtulanlara ait birkaç kitap bulduğu, fakat ne olduklarını bilmedikleri için kitapları oynamaları için çocuklarına verdiği de biliniyor. Franklin’in gemilerinden HMS Terror’un sualtındaki enkazı, geçtiğimiz 2016 yılının Eylül ayında Kanada’daki Victoria Boğazı’nda bulunan Kral William Adası’nın koylarından birinde el değmemiş halde bulundu.

Kurtarma çalışmalarında bulunan ve fotoğrafta Greenwich’de sergilenirken görülen kitaplar ve keşif gezisine ait bazı diğer eşyalar hala İngiltere Milli Deniz Müzesi’nde (National Maritime Museum) bulunuyor.